Facebook sprzedaje dane swoich użytkowników zewnętrznej firmie?

Kilka dni temu założyciel Facebooka, Mark Zuckerberg, zeznawał przed dwoma komisjami senackimi USA w związku z tzw. aferą Cambridge Analytica – nielegalnym wyciekiem danych użytkowników serwisu społecznościowego do zewnętrznej firmy zajmującej się doradztwem politycznym.

Z doniesień prasowych („The Guardian”) wynika, że pozyskane przez ośrodek analityczny dane mogły wpłynąć na kampanię wyborczą Donalda Trumpa w USA w 2016 roku. Cambridge Analytica zajmowała się także promowaniem Brexitu przed przeprowadzonym w czerwcu ubiegłego roku referendum w Wielkiej Brytanii. Dane zebrane w wyniku wypełnienia przez użytkowników serwisu specjalnych ankiet miały posłużyć ich dokładnemu sprofilowaniu psychologicznemu i skutecznemu wpłynięciu na ich wyborcze decyzje. Problem dotyczył jednak nie tylko osób, które dobrowolnie wypełniły badający osobowość quiz poprzez aplikację This Is Your Digital Life, ale również ich znajomych. W Polsce, mimo tego, że z aplikacji korzystały jedynie 23 osoby, wyciek danych dotyczy ponad 57 tysięcy użytkowników serwisu – tyle kont powiązanych jest ze wspomnianymi 23 profilami na Facebooku.

Przedstawiciel Cambrige Analytica twierdzi, że dane zostały pozyskane legalnie. Jednak w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii już przygotowywane są pozwy zbiorowe przeciwko Facebookowi, Cambridge Analytica, SCL Group Limited oraz Global Science Research Limited (GSR). Cała afera może dotyczyć nawet 71 milionów użytkowników serwisu, więc choć na razie mówi się o siedmiu powodach, lista poszkodowanych chcących bronić swoich praw będzie się na pewno wydłużać.

Niewiarygodne wyjaśnienia Facebooka

Facebook tłumaczy, że ankieta stworzona przez GSR przeprowadzana właśnie poprzez aplikację This Is Your Digital Life, do której logowano się za pomocą facebookowego konta, uzyskała zgodę jedynie na pozyskiwanie danych do badań akademickich (aplikacja została stworzona przez Aleksandra Kogana, naukowca pracującego na Cambridge), a nie ich wykorzystanie w celach politycznych. Nie ulega jednak wątpliwości, że na reklamach przygotowanych przez Cambridge Analytica i wyświetlanych w news feedzie Facebook zarobił ogromne pieniądze. O niewłaściwym wykorzystaniu danych swoich użytkowników serwis wiedział już w połowie 2016 roku, o czym świadczy pismo wysłane przez Facebooka do Cambridge Analytica wzywające do usunięcia informacji pozyskanych bez zgody samych zainteresowanych. W odpowiedzi firma miała zawiadomić Facebooka o zniszczeniu danych, wiadomość ta nie została jednak w żaden sposób zweryfikowana, a cała komunikacja odbywała się poza wiedzą opinii publicznej („New York Times”).

Sprawdź, czy Twoje dane zostały udostępnione

W Europie całej sytuacji przygląda się już Komisja Europejska, ponieważ ponad 2,7 miliona poszkodowanych osób pochodzi z państw UE. Kara wymierzona w serwis społecznościowy może sięgnąć nawet 4 proc. rocznego obrotu firmy (TVP Info). Już dziś tzw. afera Cambridge Analytica nazywana jest największą aferą w całej historii Facebooka. Jak kierowany przez Marka Zuckerberga gigant sobie z nią poradzi?

Na razie w Centrum Pomocy Facebooka umożliwiono użytkownikom sprawdzenie, czy informacje na temat konta zostały udostępnione Cambridge Analytica. Aby to sprawdzić, należy zalogować się na swoje konto i przejść pod adres facebook.com/help/cambridge. Warto również na bieżąco kontrolować, do jakich zewnętrznych aplikacji logowaliśmy się za pomocą facebookowego konta. Wielu użytkowników korzysta chętnie z tej opcji ze względu na wygodę, jednak afera Cambridge Analytica jasno wskazuje na to, że ten sposób logowania niesie ze sobą spore ryzyko. Dotyczące tego ustawienia konta można po zalogowaniu do serwisu sprawdzić tutaj.

Nie ulega wątpliwości, że zaufanie osób korzystających z Facebooka do firmy i jej właściciela zostało mocno nadszarpnięte. Sytuacji nie poprawiły niewiele wyjaśniające zeznania Zuckerberga. Jak cała afera wpłynie na liczbę użytkowników serwisu oraz reklamodawców wykorzystujących Facebooka do promowania swoich usług i produktów? O tym przekonamy się w najbliższym czasie.